De glastuinbouw versnelt de groei van gewassen door het groeiproces volledig te controleren met het regelen van water-, licht- en warmtetoevoer aan de plant. Bij de versnelling van het groeiproces hoort ook het toevoegen van extra CO2, een essentieel onderdeel van de ontwikkeling van de plant. CO2 is een cruciaal onderdeel voor succesvolle teelt.
Met name in de zomermaanden wordt extra CO2 in de kas gebracht. Doordat de temperatuur juist in de zomermaanden in de kas hoog is, moeten de beluchtingsramen voorkomen dat de temperatuur in de kas te ver oploopt. Door die ramen verdwijnt vervolgens het grootste deel van de CO2 (75% tot 90%) de buitenlucht in voordat het opgenomen kan worden door de plant.
Bijkomende uitdaging is dat door de verduurzaming van de warmtevraag in kassen het gasverbruik afneemt. Op zich natuurlijk goed, maar de gasverwarming werd ook gebruikt als CO2 bron. Kwekers worden daarmee meer afhankelijk van externe CO2 bronnen (via pijpleiding of mobiele tank). Echter, de (lange termijn) leveringsbetrouwbaarheid van externe CO2 bronnen is onvoldoende. Daarnaast is de verwachting de dat huidige kosten voor de kwekers zullen stijgen door concurrentie met CO2-opslag. Dat zorgt voor een probleem: externe CO2 is onvoldoende voorhanden waardoor aardgasverbranding een belangrijke bron blijft, en verdere verduurzaming van warmtevoorziening in de glastuinbouw wordt afgeremd. In totaal verbruikt de gehele Nederlandse glastuinbouw rond de 2 à 3 megaton CO2 per jaar (tegen €60-€80,- per ton).
Onze uitdaging is dus tweeledig: het beter benutten van gebruikte CO2 in de kas (hoger rendement) en/of het lokaal produceren van CO2 tegen concurrende prijzen. Het CO2-vraagstuk remt de duurzame ambities van Capturam – onderdeel van Juva N.V. Capturam ondersteunt duurzame technieken en innovaties om de energietransitie binnen de tuinbouw mogelijk te maken.
Hebben jullie de oplossing? Dan kijken we uit naar jullie pitch!
Waar zijn we naar op zoek?
We zijn op zoek naar oplossingen met twee mogelijke invalshoeken:
En/of:
Heb je nog inhoudelijke vragen? Stel ze via de Discussion pagina.
Waar zijn we niet naar op zoek?
Nieuwe externe (niet lokale) bronnen die wel leiden tot meer aanbod maar niet leiden tot een betere benutting van de CO2 en daarmee ook niet leiden tot een verminderde uitstoot door de glastuinbouw.
Wat is er te winnen?
Voorwaarden deelname
Jouw inzending (max. 6 pagina’s / 18 slides)
Timeline
Achtergrondinformatie
JUVA
Als netwerkbedrijf werkt JUVA aan een leefbare en duurzame samenleving voor iedereen en geloven we in de kracht van innovatie en samenwerking om dit te bereiken. De omvorming van de huidige energievoorziening naar een duurzaam energiesysteem zien we als grootse uitdaging voor de komende decennia.
Met onze specialisatie in het transport van energie en de daaraan gerelateerde producten en diensten, binnen de wettelijke kaders nemen wij hierin initiatief door verbinding te zoeken met alle stakeholders. Door samenwerking komen we tot de beste oplossingen. N.V. Juva kent drie dochterondernemingen die ieder haar eigen specialisaties kennen: Westland Infra Netbeheer B.V., Capturam B.V. en Anexo B.V.
Capturam
De komende jaren staat vermindering van de CO2-uitstoot centraal. De verwachting is dat de mate van verduurzaming de license to operate gaat vormen voor de tuinbouw. Geothermie is bijzonder kansrijk binnen de regio’s Westland en Midden Delfland en kan een grote bijdrage leveren aan de reductie van CO2. Vanuit Capturam participeren we in Trias Westland B.V. (45%) en Energie Transitie Partners B.V. (50%) om de ontwikkeling van geothermie en andere duurzame technieken te versnellen. De participaties dragen bij aan het doel om in 2020, 5 PJ duurzame warmte te produceren binnen de regio.
Capturam kijkt op een eigenzinnige manier naar de toekomst van energie. Waar liggen de duurzame kansen voor de glastuinbouwondernemers, hoe realiseren we aardgasvrije woonwijken en hoe houden we de energievoorziening betrouwbaar en betaalbaar?
CO2 verbruik glastuinbouw
Om de gehele Nederlandse glastuinbouw van externe CO2 te voorzien is rond de 2 à 3 megaton per jaar nodig. Voor het Westland wordt dit geschat op 450 kiloton. Momenteel ligt het gebruik van externe CO2 in het Westland rond de 250 kiloton per jaar (kosten globaal tussen de €60,- en €80,- per ton). Daarnaast gebruiken kwekers CO2 uit hun eigen (gereinigde) rookgassen. Met de verwachtte afname van aardgasverbruik is het belang van externe CO2 groter. Daarmee worden kwekers afhankelijk van deze leveranciers en worden ze geconfronteerd met hogere (inkoop)kosten.
Het CO2 gebruik scheelt per seizoen, type teelt en persoonlijke ervaringen van de kwekers. Over het algemeen is de vraag in de zomermaanden het hoogst en is er grotere vraag bij veel licht (dag of lampen)
Meer weten over het belang van CO2 voor de glastuinbouw? Lees dit artikel van Prominenttelers.
Heb je nog inhoudelijke vragen? Stel ze via de Discussion pagina.
Heb je nog algemene vragen? Bekijk de veelgestelde vragen.
Jeroen Nederveen 29-07-2019reageer
Beste,
Ik heb denk een goede oplossing voor deze problemen alleen zoals met veel van mijn werk zijn dit geen nieuwe innovatieve ontwikkelde machines en technieken, echter een combinatie van bestaande producten welke gecombineerd tot een nieuwe proceslijn worden gevormd. Ik noem het soms gekscherend Lego Innovatie, bestaande bouwblokken combineren tot een op maat gemaakt product. In het kort mijn oplossing, en het is een circulaire oplossing dus waar 1 deeloplossing iets kost wordt dit in een andere deeloplossing ondervangen:
Tuinbouwers vangen water op en slaan dit op totdat het nodig, dit water kan men echter natuurlijk zuiveren door algen te kweken. Algen zijn geweldige Co2 opslag machines (80% van zuurstof op aarde komt van algen, de resterende 20 van bomen). Deze algen zuiveren het water, wat ook gebruikt kan worden om te koelen. algen groeien beter in warm water. De algen worden dan in een shake en bake vergister (De Flexibuster) een schaalbare vergister oplossing omgezet in gas, water en mest. Het biogas kan gebruikt worden te verwarmen of een gasgenerator aan te drijven welke een kaskoeler kan aandrijven welke door normale koeling (Geen verdampingskoeling) de temperatuur net boven het dauwpunt houd. De co2 welke vrijkomt bij het vergisten en verbranden van het biogas kan gebruikt worden in de kassen. De flexibuster kan ook het organische restmateriaal van de glastuinbouw milieu vriendelijk verwerken waardoor de afvalstromen minimaal blijven. Het eindresultaat is schoon water (Door de algen en uit de vergister), biogas (Elektra, warmte en CO2), mest welke kan gebruikt worden voor de eigen glastuinbouw of als voedsel voor de algen om zo een circulair CO2 systeem op te bouwen. Daarnaast is het handig om warmte/koude buffers te gebruiken om vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen. Je hebt zelfs tegenwoordig hele mooie platte systemen welke als 2e vloer dienst kunnen doen, modulair zijn en water als medium gebruiken tevens dienstdoende als waterbuffer. Zo lever je ook geen kostbare grond in voor wateropslag.
Hieronder staan wat voorbeelden van bestaande bedrijven en technieken welke gecombineerd een enorm krachtig systeem kunnen worden. Er zullen ongetwijfeld andere bedrijven die hetzelfde doen echter de proces stroom blijft hetzelfde. Uitgangspunt is simpele circulaire energie zonder een doctoraat nodig te hebben om het op te zetten en systeem te bedienen. U staat vrij zelf contact op te nemen met deze bedrijven, ik heb geen aandelen of kickback fees ;) Mijn meerwaarde zit in het feit dat ik voor hele complexe problemen, simpele streetsmart oplossingen weet aan te dragen en deze te verbinden.
De bestaande bedrijven en technieken:
De Flexibuster - https://seabenergy.com/products/mb400/
Kaskoeling - http://www.deltatsolutions.com/ins/ins_cooling.html
Warmte/koude en water opslag zonder ruimte in te leveren - https://www.sunnytank.nl/
Waterzuivering door algen 6 buizen is 500 liter per dag - http://www.greensolutionhouse.dk/en/algae-water-purification/
Juva Energy Support 01-08-2019reageer
Hoi Jeroen,
Bedankt voor het meedenken.
Mooi zo'n modulair (lego) idee. Je combineert 4 verschillende technieken, in hoeverre zijn ze al marktrijp? Kan je ook aangeven wat de mogelijk (range) kostprijs voor CO2 zou zijn en wat voor volumes op een glastuinbouw locatie geproduceerd kunnen worden?
Anton de Snaijer 07-08-2019reageer
- Fotosynthese-efficiency meten
- Kijk hoe hoog je de temperatuur kan laten oplopen als je met hoog CO2 (>800ppm) de fotorespiratie kan 'uitschakelen', waardoor het fotosynthese-optimum van C3 planten verschuift van rond de 20 naar rond de 30C (beetje vergelijkbaar met C4, zelf nog wat beter) en de fotosynthese-capaciteit kan verdubbelen onder lichtrijke omstandigheden. Knijpen van luchtramen is een optie. Terugwinning van verdamping en conditionering kaslucht is ook een optie.
Gerben Wulff 10-08-2019reageer
Beste Anton, je bent met interessante zaken bezig. Ik doe in LED verlichting. Bij een eerdere WUR proef bleek belichten in de zomer niet effectief. Ik heb ook wel klanten die in de zomer soms belichten. De ervaring is inmiddels dat het onder de juiste omstandigheden wel degelijk effectief is. Het probleem is dat we onvoldoende weten wanneer het wel en wanneer het niet effectief is. Kun je met extra CO2 en belichting voorkomen dat de ramen open moeten en zo CO2 verlies tegen gaan plus extra productie realiseren? Misschien zit hier wel een demonstratie project in.
Juva Energy Support 12-08-2019reageer
Beste Anton, Hartelijk bedankt voor je suggestie(s). Doel je met het "Fotosynthese-efficiency meten" naar de aanbeveling omschreven in paragraaf 1.3.3. van bijlage 1 van dit onderzoek? https://library.wur.nl/WebQuery/wurpubs/385048. Wat is de huidige status van deze veredelingsmaatregel?
Juva Energy Support 12-08-2019reageer
Beste Gerben, fijn dat je meedenkt! hoe zou zo een demonstratieproject er dan uit kunnen zien? Wellicht past dit in deze challenge..
Stan Hakze 22-08-2019reageer
Wij kunnen van t mestoverschot probleem een ommeswitch maken naar een bruikbare co2 opwekker ook 100% biologisch afbreekbaar achteraf. Dus gas weg zoveel mogelijk straks co2 en warmte biologisch organisch uit een overschot aan mest recycled systeem naartoe met ons systeem.
Voor info mail. stanhakze@gmail.com
M.A. van Asperen 26-08-2019reageer
Ik heb geen zin om mijn innovaties via ‘n pitch + deadline aan te bieden maar wat ik wel kan zeggen is dat
ik kan helpen met temperatuur beheersing in de kas zonder ramen te openen.